تعهدات مالک در مشارکت در ساخت
سپتامبر 19, 2023
خسارت تأخیر در مشارکت در ساخت
سپتامبر 27, 2023
در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوع چک ضمانت قرارداد مشارکت در ساخت بپردازیم که جهت تضمین قرارداد مشارکت در ساخت دریافت می‌شود.
در ابتدا مختصری از ماهیت قرارداد مشارکت در ساخت توضیح ارائه می‌دهیم.
قرارداد مشارکت در ساخت چیست؟
قرارداد مشارکت در ساخت عقدی است که در آن هر یک از طرفین، یعنی سازنده و مالک دارای آورده‌ای می‌باشند با این توضیح که مالک یا مالکین ملک قدیمی و یا کلنگی خویش را ارائه نموده و سازنده یا سازندگان نیز اقدام به سرمایه گذاری جهت ساخت و ساز ملک کلنگی می‌نمایند. هر دو طرف با هدف احداث ساختمان جدید اقدام به انعقاد قرارداد و شراکت با یکدیگر می‌نمایند. بنابراین عقد مشارکت در ساخت یک نوع مشارکت مدنی با هدف احداث ساختمان جدید و در نهایت سرمایه گذاری متعاملین است.
چک ضمانت قرارداد مشارکت در ساخت به چه علت دریافت می‌شود ؟
با عنایت به این موضوع که متن قرارداد مشارکت در ساخت یک نوع مشارکت مدنی، مبتنی بر تغابن و دارای ماهیت سرمایه گذاری نسبتاً طولانی مدت برای دو طرف قرارداد است، اصولاً در این قرارداد متعاملین به جهت جلوگیری و پیشگیری از ورود ضرر به واسطه عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام تعهد توسط متعهد و همچنین حفظ و تأمین منافع و سرمایه‌ی خویش، اقدام به تعیین و ارائه‌ی تضمینات به یکدیگر می‌نمایند.
با توجه به این موضوع که بر اساس ذات و اقتضای قرارداد مشارکت در ساخت، عمده و اغلب تعهدات حاصل از انعقاد قرارداد بر عهده‌ی سازنده یا سازندگان است، در اکثر موارد مالک به جهت ایفای به موقع تعهدات مزبور توسط سازنده یا سازندگان اقدام به تعیین ضمانت در این خصوص می‌نمایند.
یکی از موارد رایجی که در قرارداد مشارکت در ساخت طرفین می‌توانند به عنوان ضمانت انجام تعهدات در قرارداد مشارکت در ساخت به یکدیگر ارائه دهند، چک ضمانتی فی ما بین متعاملین است.
با عنایت به اینکه امروزه چک به عنوان سند تجاری معتبر و جایگزین پول است، اشخاص در قراردادها از جمله در قرارداد مشارکت در ساخت به عنوان یک سند تضمینی آن را به یکدیگر ارائه می‌دهند.
نحوه تنظیم چک تضمین قرارداد مشارکت در ساخت
چگونه چک را از بابت تضمین یک قرارداد، از جمله قرارداد مشارکت در ساخت تنظیم و به طرف مقابل، یعنی متعهدله ارائه نماییم؟
با توجه به این موضوع که چک به عنوان یک سند تجاری معتبر در بسیاری از معاملات مورد داد و ستد قرار می‌گیرد و همچنین با عنایت بر اصل عدم تبرع که بیان کننده این موضوع است و در ماده 265 قانون مدنی اینگونه تعریف گشته است :
((چنانچه کسی مالی یا هر چیز قابل بها و ارزش را به شخص دیگری دهد بدون آنکه هدف یا نیت قرض در آن ذکر شده باشد، آن چیز در ظاهر به مال عدم تبرع شهرت دارد.)) اصل بر این است که در صورتی که مبلغی از جانب شخصی پرداخت گردد دلیل بر بدهی آن شخص است و به تبرع و بخشش پرداخت نگردیده است.
بر همین مبنا و بر اساس ویژگی‌های چک به عنوان یک سند تجاری، دارنده چک می‌تواند به صرف ارائه‌ی چک، مبلغ چک را مطالبه نماید و اگر کسی مدعی آن است که وجه چک پرداخت گردیده و یا چک از بابت تضمین صادر شده است، در این صورت اوست که باید ادعای خویش را اثبات نماید.
به همین جهت اشخاص می‌بایست در زمان معاملات چنانچه اقدام به ارائه‌ی چک بابت ضمانت اجرای تعهدات خویش یا دیگری می‌نمایند حتماً هم در قرارداد قید گردد که چک شماره ....... مورخ ........ بر عهده بانک .......... از جهت ضمانت تعهدات مندرج در ماده ..... بند ...... و یا ضمانت کلیه‌ی تعهدات متعهد صادر گردیده و در اختیار متعهدله قرارداده شده و همچنین در چک نیز درج گردد از بابت ضمانت از برخی تعهدات و یا کلیه تعهدات قرارداد مشارکت در ساخت شماره ............ .
در این صورت شخص متعهدُله نمی‌تواند به راحتی اقدام به وصول وجه چک نماید، بلکه می‌بایست اثبات نماید که پیرو قرارداد منعقده فی ما بین، اولاً متعهد به تعهد خویش عمل ننموده و یا با تأخیر عمل ننموده است و ثانیاً در نتیجه تخلف متعهد از ایفاء تعهد و یا انجام به موقع آن، متعهدُله متحمل ضرر گردیده است. بنابراین مناسب است که هم در متن چک و هم در قرارداد به این موضوع اشاره شود در غیر این صورت وجه مندرج در چک به صرف مطالبه از جانب دارنده قابل وصول می‌باشد.
عدم رعایت این مقرره و این مسأله در قراردادها و معاملات از جمله قرارداد مشارکت در ساخت می‌تواند باعث بروز چالش‌ها و ضررهای بسیاری برای صادرکننده و ارائه دهنده‌ی چک باشد.
با توجه به ماهیت قرارداد مشارکت در ساخت که مبتنی بر تغابن و سرمایه گذاری است، اشخاص باید به جهت حفظ منافع خویش هر زمان تصمیم به انعقاد قرارداد مشارکت در ساخت گرفتند با بهره‌وری از نظرات متخصصین فنی و وکلای حرفه‌ای در مجموعه مشارکت یار تا حد امکان قرارداد خویش را آسیب شناسی و کاملاً امن منعقد نمایند.
